Page 5 - 06

BİR FERİBOTTAN YAYILAN EMİSYONLARIN 3
DENEYSEL OLARAK İNCELENMESİ

BİR FERİBOTTAN YAYILAN EMİSYONLARIN DENEYSEL
OLARAK İNCELENMESİ

Murat DURMAZ*, S. Saadet KALENDER, Selma ERGİN
İstanbul Teknik Üniversitesi | durmazmu@itu.edu.tr

ÖZET

Bu çalışmada Marmara Denizi’nde sefer yapan bir feribottan yayılan egzoz emisyonları MARPOL Ek VI
NOx Teknik Dokümanına uygun bir şekilde ölçülmüştür. NOx, SO2, CO, CO2, partikül madde ve
yanmamış hidrokarbon emisyonları ölçülmüştür. Ayrıca şaft gücü de ölçülerek egzoz emisyon faktörleri
g/kWh olarak belirlenmiştir. Değişik makine yüklerinin egzoz emisyonlarının oluşumuna etkileri
incelenmiştir. Toplam NOx ve partikül madde emisyon faktörleri sırası ile 11.91 g/kWh ve 0.079 g/kWh
olarak elde edilmiştir. Çalışmanın ikinci kısmında ölçülen emisyon faktörleri kullanılarak geminin
yaydığı yıllık emisyonlar hesaplanmıştır. Böylece feribottan yayılan emisyonların Marmara Denizi’ndeki
bölgesel hava kalitesine etkileri incelenmiştir. Marmara Denizi’ndeki gemi kaynaklı emisyonların
incelenmesi bölgenin ekolojik ve özel konumundan dolayı önemlidir.

Anahtar kelimeler: Gemi emisyonları, emisyon ölçümleri, gemi dizel makineleri, hava kirliliği

1. Giriş

Gemi kaynaklı egzoz gazı emisyonları, havayı kirleten başlıca kaynaklardan biri olarak kabul
edilmektedir. Gemi kaynaklı emisyonların % 70-80’i karadan 400 km’ye kadar olan uzaklıkta
yayılmaktadır (Corbett ve diğ, 1999; IMO, 2000; Friedrich ve diğ, 2007). Dizel makineler
vasıtasıyla sevk edilen gemilerden salınan emisyonlar, başta karbondioksit (CO2),
karbonmonoksit (CO), kükürt oksitler (SOx), azot oksitler (NOx), yanmamış hidrokarbonlar
(HC) ve partikül maddeleri (PM) içermektedir. CO, NOx ve partiküller makine teknolojisine
bağlı olarak açığa çıkar. CO2, SOx, ağır metaller ve kükürt türevleri gibi diğer partiküller ise
yakıt özelliğine bağlı olarak açığa çıkar (Entec, 2002).

Deniz taşımacılığının hava kirliliğine olan önemli katkısı nedeniyle, gemi emisyonları ve
çevreye olan etkileri son yıllarda birçok çalışmada yer almıştır. Corbett ve diğ (1999),
çalışmalarında yakıt satışlarına göre yaptığı emisyon tahmininde yıllık gemi emisyonlarını
10.12 Mt NOx, 8.48 Mt SO2 olarak hesaplamıştır. Yau ve diğ (2012)’nin yaptığı benzer başka
bir çalışmada AIS verileri kullanılarak Hong Kong’ta açık deniz gemileri için emisyon envanter
çalışması yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda 2007 yılı içerisinde 37150 sefer yapan geminin
yaydığı emisyonlar 17097 ton NOx, 8190 ton SO2 ve 1035 ton PM10 hesaplanmıştır ve bu
emisyonlar toplam emisyonların sırasıyla % 17, % 11 ve % 16’sını oluşturmaktadır. Diğer bir
çalışmada Taranto limanı için emisyon envanter çalışması yapılmış ve gemilerin limanlarda yük
elleçleme esnasında yaydıkları emisyonların şehir hava kalitesi üzerine etkileri analiz edilmiştir.
Gemilerin limanda kalış sürelerinde sahilden elektrik besleme yapılmasının hava kalitesi üzerine
etkisine bakılmıştır. Sonuç olarak sahilden besleme, gemi kaynaklı hava kirliliğini azaltacağı
gibi elektrikten daha pahalı olan düşük sülfürlü yakıt tüketimi azalacağı için bu çözüm verimli

Sayı 6, 2016 GiDB|DERGi