Page 38 - 01

36 M. OZDEMİR, A. ERGİN

2. Stifnerli Panellerin Nihai Mukavemet Analizi

Stifnerli panellerin elasto-plastik göçme analizleri için çeşitli yöntemler mevcuttur. Bu
yöntemler analitik, nümerik, deneysel, yaklaşık yöntemler ve ampirik formüller olarak
gruplandırılabilir. Analitik yöntemler çok basit problemler için kullanabilse de gerçekte var olan
yapılar oldukça karmaşık geometri ve sınır koşullarına sahiptir. Bu tür karmaşık problemlerin
göçme analizlerinin analitik olarak yapılması çoğu zaman imkânsızdır. Deneysel yöntemler ise
oldukça maliyetlidir ve kısıtlı sayıda yapılabilmektedir. Yaklaşık yöntemler ise genel olarak
belirli aralıklarda ve belirli kısıtlar altında kabul edilebilir doğrulukta sonuç vermektedir. Son
olarak bir nümerik yöntem olan Sonlu Elemanlar Yöntemi (SEY) araştırmacının bilgi ve
deneyimine bağlı olarak yüksek doğrulukta sonuç vermektedir. Bu çalışmada stifnerli panellerin
göçme davranışı geometrik ve malzeme kaynaklı nonlineerlikler de dikkate alınarak ticari bir
sonlu eleman yazılım olan ANSYS [11] ile incelenmiştir. Stifnerli panellerin göçme modları 6
gruba ayrılabilir[12].
Stifnerlerin eğilme rijitliği büyükse, stifnerler arası levahnın lokal burkulması meydana gelir.
Stifner eğilme rijitliğinin küçük olduğu durumlarda ise stifnerli panelin genel burkulması
(overall buckling) meydana gelir. Ayrıca stifnerlerin çok narin olduğu durumlarda stifnerin
lokal burkulması veya burulmalı burkulması(tripping) gözlemlenebilir.

Şekil 1. Stifnerli panelin genel burkulması. Şekil 2. Stifnerin burulmalı burkulması.

Bu çalışmada stifnerli panellerin genel burkulması ve buna bağlı olarak genel göçmesi ele
alınmıştır. Stifnerli panelin nonlineer yapısal davranışı çatallanma burkulması problemi değildir,
yapının sürekli tepki problemidir. Bu sebeple yapının elasto-plastik göçme davranışını analiz
edebilmek için yapıya bir başlangıç deformasyonu veya tetikleyici kuvvet uygulanması
gerekmektedir. Stifnerli panele tetikleyici bir kuvvet uygulamak gerçekçi bir yaklaşım
olmayacaktır, panele bir başlangıç deformasyonunun verilmesi daha gerçekçi bir yaklaşımdır.
İlk olarak stifnerli panellerin burkulma mod şekillerini ve kritik burkulma değerlerini
hesaplamak amacıyla SEY özdeğer analizleri gerçekleştirilmiştir. Elde edilen genel burkulma
mod şekli göçme analizi için başlangıç deformasyonu olarak sonlu elemanlar modeline
uygulanmıştır.

GiDB|DERGi Sayı 1, 2015