Page 6 - 02

6 Ahmet Selim KOCATÜRK, Yalçın ÜNSAN

3. Deniz Üstündeki Rüzgâr Santralleri (ADRES) (Sabit)

1990’lı yılların başından itibaren kullanımına başlanan ADRES’ler, 2000’li yıllarda Kuzey
Denizi ülkelerinin önderliğinde önemli bir gelişim göstermiştir. Tamamı Avrupa’da hizmet
veren ADRES’lerle birlikte yapımı devam eden projelerin toplamında 4.000 MW kurulu güce
ulaşılacaktır. Avrupa Birliği’nin tahminleri doğrultusunda, Avrupa’da 2020 yılı sonunda
toplamda 40.000 MW kurulu güce ulaşılması beklenmektedir. Avrupa’da yaşanan bu
gelişmelerin ardından Çin’de ve Kuzey Amerika’da da ADRES çiftlikleri projelerine
başlanmıştır [2].

Herhangi bir yerde ADRES yapılabilmesi için aşağıdaki parametrelere dikkat etmek
gerekmektedir;
• Rüzgâr potansiyeli,
• Kıyıya olan mesafe,
• Deniz derinliği,
• Deniz trafiği,
• Askeri kullanım,
• Balıkçılık,
• Doğal kullanım,
• Boru hatları ve kablolar.

3.1. Deniz Üstündeki Rüzgâr Özellikleri

Deniz üzerinde esen rüzgârın kendine has bazı özellikleri bulunmaktadır. En önemli özelliği,
deniz üstünde rüzgâr hızının, kara üzerindekinden daha yüksek olmasıdır. Yapılan
araştırmaların sonucunda deniz üstü rüzgâr hızının en yakın kara parçasından % 20-25 civarında
daha yüksek olduğu gözlemlenmiştir. Buna ek olarak deniz üzerindeki yüzey pürüzlülüğü kara
üzerindekinden daha düşük olmasından dolayı, rüzgâr akışının türbülans yoğunluğu da
düşüktür. Türbülansın düşük olması da rüzgâr enerji santrallerindeki yorulmanın daha düşük
olması anlamına gelir [1,2].

3.2. ADRES Özellikleri

Avrupa ülkelerinin ADRES’e geçmelerinde, karadaki rüzgâr için verimli yerlerin azlığı,
rüzgârın verimli olduğu yerlerde ise bu bölgelere ulaşım, bakım ve onarım zorlukları gibi
sebepler etkili olmuştur. Bunların yanı sıra, deniz üstünde rüzgâr hızının karaya oranla daha
yüksek olmasından ötürü ADRES’de daha fazla enerji elde ediliyor olması da ADRES’in tercih
edilmesinde çok büyük bir öneme sahiptir. Son yıllarda Çin ve ABD gibi ülkeler de bu projelere
başlamış hatta Çin’de 102 MW kurulu gücünde ADRES çiftliği kurulmuştur [1-3].

ADRES’in tek avantajı daha yüksek oranda enerji elde edilmesi değildir. Karadaki rüzgâr enerji
santrallerinden çok büyük bir gürültü duyulurken ADRES’den gelen tiz sesi mesafeden ötürü
karadan duymak mümkün değildir. Aynı zamanda karadaki rüzgâr enerji santralleri görselliği
büyük oranda bozmaktayken deniz üstündekilerin görselliğe etkileri daha azdır [5].

ADRES’ler temel olarak nasel, göbek ve pervane kanatları parçalarından oluşur. Şekil 2.’de
görüldüğü gibi türbin, kule ve temel ile desteklenir. ADRES’lerde ilk yıllarda onshore (kıyı)
tasarımlarında ufak değişiklik yapılarak tasarlanmış olunsa da günümüzde offshore (açık deniz)
için özel tasarımlar yapılmaktadır. Hatta rüzgâr enerji santrallerini üretici firmaları artık

GIDB-Dergi Sayı 2, 2015