Page 59 - 01

HİDROSTATİK BASINCA MARUZ DIŞTAN TAKVİYELİ SİLİNDİRİK 57
KABUKLARIN ASİMETRİK BURKULMASI

Abaqus programında lineer burkulma analizi yapılırken hangi çözücünün kullanılacağı ve kaç
burkulma modunun bulunacağı seçilir. Lineer burkulma analizi nonlineer analize göre çok hızlı
çözülebildiği için oluşturulan ağ yapısının yakınsama çalışmasının lineer burkulma analiziyle
yapılması uygundur. Bu çalışmada da yakınsama analizi lineer burkulma analizi ile yapılmış ve
sonlu eleman modelinin eleman büyüklüğü bu şekilde tespit edilmiştir.

4.2 Nonlineer burkulma analizi
Lineer burkulma analizi ile ideal bir yapının elastik kritik burkulma yükü tespit edilir. Gerçek
yapıların burkulma yükü ise genellikle bu değerin altında kalır. Bu sebeple hesaplamaların daha
gerçekçi olabilmesi için burkulma analizinin, malzeme plastisitesini ve yapıda imalat sonrası
oluşmuş geometrik kusurları da içerecek şekilde genişletilmesi gerekir. Bu çalışmada nonlineer
çözüm yöntemi olarak iteratif bir yöntem olan modifiye edilmiş Riks yöntemi (Arc-length
method) kullanılmıştır [5]. Şekil 8’de Arc-length methodunun grafiksel gösterimi mevcuttur.

Şekil 8 : Arc-Length yönteminin grafiksel gösterimi

Bu metotta yük seviyesi parametresi λ , denge denklemlerine ilave bir değişken olarak girer.

(4.2)
Arc-length metodunun amacı (4.2) denklemi ile l sabit yay boyu arasındaki kesişimi bulmaktır.
Ψ yük ölçeklendirme parametresini göstermek üzere, l sabit yay boyu diferansiyel olarak şu
şekildedir [6]:

(4.3)
Bu çalışmada nonlineer burkulma analizi gerçekleştirilirken model için geometrik kusur
tanımlaması kullanılmış ve malzeme özellikleri de çekme testinden elde edilen değerlerden elde
edilmiştir.
4.3 Sınır şartları, yükleme koşulu ve analiz sonuçları
Sonlu elemanlar analizinde kullanılan takviyeli silindirlerin boyutları 2. bölümde verildiği
gibidir. Silindiririn bir ucundaki yer değiştirmeler ve dönmeler Şekil 9’da görüldüğü gibi sıfır
kabul edilmiştir. Diğer ucu ise deneyde de kullanıldığı gibi 20 mm sac ile kapatılmıştır. Daha
sonra ise basınç yükü modelin bütün dış yüzeylerine uygulanmıştır.

Sayı 1, 2015 GiDB|DERGi