Page 67 - 04

DÜNYADA VE ÜLKEMĠZDE ĠNSANSIZ SUALTI ARAÇLARI 65
(ĠSAA-AUV & ROV) TASARIM VE UYGULAMALARI

Teminindeki kısıtlar nedeniyle yerli ürün temini arayışı içerisinde olan Dnz.K.K.lı ı 1996‟da ilk
olarak SUTA Su altı Teknolojileri Araştırma Enstitüsü ROV‟unu incelemiş fakat daha sonra
bu konuda Tubitak ile çalışmaya karar vermiştir.

Ülkemizde Yerli İSAA tasarım ve üretimi kamuda TÜBİTAK ve bazı üniversitelerde, özel
sektörde ise SSM deste iyle birkaç firmada başlamıştır.

3.2.2- Bilimsel KuruluĢ ve Üniversitelerin ÇalıĢmaları

3.2.2.1-TÜBĠTAK ÇalıĢmaları
Ülkemizde bu alandaki ilk ciddi çalışma olarak TÜBİTAK organizasyonu altında yapılan
ULİSAR projesini görmekteyiz.

TÜBİTAK deste iyle Orta Do u Teknik Üniversitesi tarafından geliştirilmiş olan Çok Amaçlı
Ulusal İnsansız Su Altı Aracı ULİSAR , 100 m‟ye kadar dalması hedeflenmiş olan ve akustik
link üzerinden kumanda edilen hafif sıklet bir ROV‟dur. 1 Temmuz 2006 - 1 Temmuz 2009
tarihleri arasında devam etmiş olan proje, daha ziyade akademik bazda yürütülmüş olup
kavramsal ispat bazında bu konuda Türkiye‟deki ilk önemli adımdır.

Resim 16. Prof. Dr. Kemal Leblebicioğlu ve ekibi Ulisar havuz testlerinde.

ULİSAR bir TÜBİTAK-1001 projesi olup, 01.06.2006 tarihinde başlamıştır. Su altı gözleme
amacı ile yapılan bir insansız su altı aracı hakkındadır. Temel fikir olarak, su altı aracı ile
beraber hareket eden ve su altı aracına fiber kablo ile ba lı bir su üstü aracı olması
düşünülmüştür. Su altı ve su üstü araçları aralarında fiber üzerinden haberleşirlerken, su üstü
aracı ile ana gemi arasındaki haberleşme RF üzerinden planlanmıştır. Böylece gerçek zamanlı
navigasyon mümkün olacaktır. Mayın tarama görevleri için de kullanılabilmesi için gövde
kompozit malzemeden imal edilmiştir. Oldukça kalabalık bir araştırmacı grubu projeye katkıda
bulunmuşlardır. Bunların arasında farklı bölümlerden ö retim üyeleri, yüksek lisans ve doktora
ö rencileri, şirketler ve mühendis subaylar vardır. Proje bütçesi (bölüm payı dâhil olmak üzere
yaklaşık 462.000 TL‟dır.

Proje sonunda istenilen hedeflere tam olarak ulaşılamasa da görüntülü navigasyon yapabilen,
üzerinde kameralar, ışıldaklar, sonar, sonar modem, akustik algılayıcılar ve benzeri cihazların
yüklü oldu u, ilgili elektronik kartların tasarlanıp hazırlandı ı, bu cihazlarla ilgili yazılımların
hazırlandı ı, kullanıcıya kolaylık sa layacak şekilde bir operator konsolunun bulundu u bir
sistem ortaya çıkmıştır. Su altı aracının deneme çalışmaları ODTÜ açık ve kapalı havuzlarında

Sayı 4, 2015 GiDB|DERGi