Page 35 - 06
P. 35
YAT TASARIMINDA ERGONOMİ 33
VE ÖRNEK BİR MOTORYAT TASARIMINA UYGULANMASI
4.1.1 Güverte Alanları
Güverte alanı güvertede daha kolay harekete olanak sağlar. Ġyi havalarda kullanımı için geniĢ
güverte alanı çok değerlidir fakat üst yapı ile bir optimizasyon söz konusudur. Ġçerdeyken
rahatlığı sağlayabilecek bir iç alan ve iyi havalar için geniĢ güverte alanı sağlamak tasarımın
ikilemlerinden biridir. A, B, C yatlarının güverte alanları ġekil 9-a’da verilmiĢtir.
B yatı belirgin seviyede fazladan güverte alanına sahipken diğer iki yatın alanları bir birine
yakındır. Burada taralı alan, güvertelerdeki ayak basılabilen yani kullanılabilen alanlardır. A
yatında net bir Ģekilde görülüyor ki olabildiğince az güverte alanı daha fonksiyonel bir üst yapı
için seçilmiĢ durumdadır. Asıl dikkat çeken ise C yatında alanın A yatına yakın olmasıdır.
Bunun sebebi de yine Ģekilde gözüktüğü üzere estetik amaçlar uğrunda harcanmıĢ alanlardır.
Çok daha fazla alan sağlanabilecekken belki de müĢterinin isteği veya tasarımcının çizgileri
üzerine böyle bir güverte seçilmiĢtir. Her ne kadar 3 yatta da rahat bir güverte olsa da B yatında
diğerlerinden daha üst düzeye taĢınmıĢ bir açık alan tecrübesi beklenir. Bu alanların tam
değerleri ise Tablo 2’de görülebilir.
4.1.2 Üst Yapı Alanları
Üst yapılar yat sahiplerinin ve misafirlerinin kötü havalarda daha çok tercih edeceği fakat her
daim içeri girip çıkacakları bir alandır. Bu açıdan bu alan tekne üzerinde yaĢamın kalbini
oluĢturabilecek seviyededir. Üst yapı tasarımı tamamen müĢteri isteklerine göre Ģekillenir. Fakat
bir ticari gezinti teknesinin tek bir müĢterisi olmayacağı için her tür isteri karĢılaması gerekir.
Dolayısıyla üst yapı hacmi artacaktır. Keyfi tekneler için ise isterler ve ihtiyaçlar zaten belli
olduğu için sadece bunları yerine getirmek üst yapıyı daha yetersiz kılmaz aksine diğer alanlar
için serbestlik sağlayacağı için tercih sebebidir. A, B ve C yatlarının üst yapılarının kullanım
alanları ġekil 9-b’de verilmiĢtir.
A yatında görüleceği üzere oturma grubu, yemek masası, mutfağı ve ayrı konsol alanıyla çok
fonksiyonel bir üst yapı düĢünülmüĢken B ve C yatlarında daha basit doğrudan olarak müĢteri
odaklı bir üst yapı düĢünülmüĢtür. Örneğin konsol için ayrı bir oda yerine salon ile birleĢtirme
fikri B yatında müĢterinin yatı kendisinin de kullanacağından ve bu alana geçiĢin kolay olması
gerektiğindendir. Bu sayede üst yapı alanı azaltılmıĢ fakat rahatlıktan taviz verilmemiĢtir. Bu
bağlamda üst yapı alanları Tablo 2’den incelenebilir.
4.1.3 Üst Yapı Ayak Basılabilen Alanlar
Ayak basılabilen alan tabiri hareket serbestliğiyle ilgilidir. Buradaki hareket serbestliği
fizikseldir. Fiziksel hareket serbestliği kullanıcıya ferah iç alan kullanımı yaratırken bu ferahlık
görsel anlamda da desteklenmelidir. Serbest görüĢ alanı bu konuda oldukça yardımcı olacaktır.
Ayrıca iç alanda kullanılan doğru renkler de bunu destekler nitelikte olacaktır. A, B ve C
yatlarının üst yapı ayak basılabilen alanları ġekil 9-c’de verilmiĢtir.
Ayak basılabilen alanlarda beklenenin aksine boyutlarla ters orantılı olacak Ģekilde bir yüzdeyle
karĢılaĢılıyor. Bunun sebebi yine A yatının amaçladığı fonksiyonelliktir. Fonksiyonel olmak
adına mobilyalar arası mesafeler ve koridorlar en az seviyede tutulmuĢ ve bu alan farklı
fonksiyonlarda kullanılmıĢtır. Diğer iki yatta ise hareket özgürlüğü ön plana çıkarılmak
istenmiĢtir. Bu alanların değerleri Tablo 2’de görülebilir.
Sayı 6, 2016 GiDB|DERGi
